Fundusze inwestycyjne

Fundusze inwestycyjne

Fundusz Inwestycyjny to forma lokowania pieniędzy; powstaje wskutek połączenie kapitału instytucji i osób, które pragną w korzystny sposób zainwestować swoje środki. Co warte podkreślenia – nawet niezbyt wysokie wpłaty wielu uczestników pozwalają inwestować tak, aby możliwe było osiągnięcie zysków większych niż z tradycyjnej lokaty bankowej. Polityka inwestycyjna funduszu opiera się na zasadzie dywersyfikacji ryzyka, co oznacza, że celem jest wypracowywanie na rzecz uczestników możliwie wysokich zysków przy ograniczonym ryzyku.
Drugą, obok zyskowności, cechą funduszu jest płynność. Oznacza to, że w każdej chwili uczestnik może dokonać dopłat lub wypłacić środki, co nie wiąże się z niższym oprocentowaniem. Poza tym przystępując do funduszu (wykupując jednostki uczestnictwa) nie ma konieczności deklarowania okresu oszczędzania. Zatem jest to inwestycja bezterminowa, a w dodatku bezpieczna (choć niekoniecznie w powszechnej opinii) – zgromadzone, zainwestowane środki należą zawsze do klientów, a fundusze muszę przestrzegać przepisów prawa, regulujących ich działalność, m. in. 3. punktu art. 3. Ustawy z dnia 27 maja 2004 r. o funduszach inwestycyjnych (Dz. U. z dnia 28 czerwca 2004 r. Nr 146 poz. 1546), wedle którego „Fundusz inwestycyjny prowadzi działalność, ze szczególnym uwzględnieniem interesu uczestników, przestrzegając zasad ograniczania ryzyka inwestycyjnego określonych w ustawie”.
Instytucją, która zarządza funduszem inwestycyjnym (pod stałym nadzorem Komisji Papierów Wartościowych i Giełd) jest Towarzystwo Funduszy Inwestycyjnych (TFI). Między TFI a zarządzanym przez nie funduszem (czy funduszami) zachodzi rozdzielność, tzn. stanowią one odrębne podmioty prawne, co oznacza, że w przypadku ogłoszenia upadłości podmiotu zarządzającego (TFI), środki uczestników funduszu pozostają zabezpieczone przed roszczeniami wierzycieli, gdyż nie wchodzą do masy upadłościowej TFI (a zarządzanie funduszem przejmuje inne TFI).
Pracownikami TFI są wyspecjalizowani doradcy inwestycyjni, posiadający szeroki zakres kompetencji oraz bogate doświadczenie w działalności na rynkach kapitałowych. Sposób zarządzania funduszem opisany jest szczegółowo w jego statucie; precyzyjnie określa on m. in. spektrum instrumentów finansowych, w które fundusz lokuje zebrane od inwestorów środki.
Z uwagi na prowadzoną politykę inwestycyjną fundusze można podzielić na:
• fundusze papierów dłużnych (fundusze rynku pieniężnego i fundusze obligacji) – inwestują głównie w bony i obligacje skarbowe oraz papiery dłużne innych emitentów; są to tak zwane fundusze bezpieczne – dają możliwość osiągnięcia zysków nieco wyższych niż zwykła lokata bankowa, przy stosunkowo niskim ryzyku wahań wartości inwestycji,
• fundusze akcji – inwestują większość swych aktywów w akcje spółek dopuszczonych do obrotu publicznego; nastawione są na osiągnięcie jak najwyższych zysków (w dłuższej perspektywie), z czym  wiąże się także większe ryzyko ewentualnej straty (okresowe wahania inwestycji mogą być znaczne); nazywane są funduszami agresywnymi,
• fundusze zrównoważone – inwestujące zarówno w akcje, jak i w instrumenty dłużne; pozwalają na osiągnięcie (w dłuższej perspektywie) zysków wyższych niż fundusze papierów dłużnych, przy mniejszym ryzyku inwestycji niż fundusze akcji; stąd określane są jako fundusze mieszane.
Wyżej wymienione fundusze należą do tzw. funduszy otwartych, które będąc formą długoterminowego i bezpiecznego oszczędzania, nie mogą inwestować w nieruchomości, złoto i inne kruszce, udziały w spółkach z ograniczoną odpowiedzialnością, w wierzytelności wobec osób fizycznych. Lokować aktywa w tego rodzaju lokaty mogą natomiast zamknięte fundusze inwestycyjne.